Viêm khớp

Một loại thuốc sắp lưu hành có thể giúp giảm triệu chứng đau ở những bệnh nhân bị chứng viêm khớp dạng thấp, mà các loại thuốc hiện nay không mang lại hiệu quả tương tự.

Khi chứng viêm khớp dạng thấp tiến triển, người bệnh gặp khó khăn nhiều trong sinh hoạt hằng ngày và việc đi lại. Để khắc phục, các bệnh nhân mắc các thể viêm khớp nghiêm trọng thường phải sử dụng thuốc chích đặc hiệu hai lần mỗi tháng.

Một loại thuốc mới, tên thương hiệu là Tofacitinib, đã được chấp thuận bởi ban cố vấn của Cơ quan quản lý Dược và Thực phẩm Mỹ (FDA) vào tháng 5/2012 và có thể được lưu hành trong tháng này. Tuy nhiên, các nhà khoa học cho biết, loại thuốc này cũng gây nên những phản ứng phụ nghiêm trọng, tương tự như loại thuốc tiêm, bao gồm rối lọan hệ bạch huyết, nhiễm trùng và ung thư.
“Đây là một thành tựu nữa của y học”, tiến sĩ Roy Fleischmann, người chủ trì cuộc nghiên cứu, thuộc Trung tâm Y khoa Trường ĐH Tây-Nam Texas (Mỹ) nói.

Theo giải thích của các chuyên gia, viêm khớp dạng thấp, có những khác biệt so với chứng viêm khớp xương mãn tính liên quan đến tuổi tác, là một rối loạn do hệ tự miễn dịch bị suy yếu, khiến cơ thể tấn công cả các mô mạnh khỏe, gây nên tình trạng viêm ở niêm mạc hoặc bao hoạt dịch của các khớp.

Loại thuốc mới, được gọi là chất ức chế JAK, giúp ngăn cản các tín hiệu kích hoạt phản ứng miễn dịch viêm liên quan đến bệnh, giúp người bệnh không có cảm giác đau.

Thêm các bằng chứng củng cố các lợi ích của việc sử dụng loại thuốc này đối với các bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp từ hai cuộc nghiên cứu đã được đăng tải trên tạp chí New England Journal of Medicine (Anh), ngày 9/8/2012.

Theo tổ chức Arthritis Foundation (Mỹ), viêm khớp dạng thấp hiện ảnh hưởng đến khoảng 1,3 triệu người Mỹ. Các nhà nghiên cứu cho biết, nếu được FDA chấp thuận cho lưu hành, loại thuốc này sẽ trở thành sự lựa chọn điều trị đáng tin cậy đối với các bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp.

Một nghiên cứu vừa được đăng trên tạp chí Annals of the Rheumatic Diseases (Mỹ), phát hiện rằng những người bị bệnh viêm khớp dạng thấp có nguy cơ bị bệnh nướu cao gấp bốn lần những người mạnh khỏe khác, mức độ bệnh cũng nghiêm trọng hơn.

Trong cuộc nghiên cứu, các nhà khoa học đã tiến hành so sánh 91 người lớn bị bệnh viêm khớp dạng thấp với 93 người cùng độ tuổi, khỏe mạnh. Tất cả số người tham gia nghiên cứu đều không hút thuốc lá (khói thuốc làm tăng nguy cơ bị bệnh viêm khớp dạng thấp), và không ai điều trị chứng viêm khớp bằng các loại thuốc.

Số người tham gia nghiên cứu được yêu cầu trả lời các câu hỏi về tình trạng nướu của họ đồng thời được yêu cầu thực hiện các phương pháp kiểm tra để đánh giá các dấu hiệu viêm trong cơ thể.

Kết quả cho thấy, khoảng hai phần ba số người bị viêm khớp dạng thấp có các biểu hiện bệnh về nướu, so với 28% trong số những người khỏe mạnh.

So với những người khỏe mạnh, ở những bệnh nhân viêm khớp dạng thấp, bệnh nướu phổ biến và mức độ nghiêm trọng hơn. Đồng thời, bệnh viêm khớp dạng thấp có thể là một môi trường tiềm tàng kích hoạt sự phát triển và duy trì tình trạng viêm có hệ thống trong cơ thể.

Mặc dù cuộc nghiên cứu phát hiện mối liên quan giữa bệnh viêm khớp dạng thấp với bệnh nướu, nhưng nó không chứng minh được bệnh viêm khớp dạng thấp là căn nguyên chính gây nên bệnh về nướu.

Viêm khớp khuỷu tay thường gặp ở những người thường xuyên vận động tay như: thợ nề, mộc, thợ hàn, thợ rèn và các vận động viên bóng bàn, bóng chuyền…

Do đặc điểm nghề nghiệp  vận động nhiều bằng tay lặp đi lặp lại nhiều lần các động tác xoay cánh tay trong thời gian dài; co duỗi khớp khuỷu tay, cổ tay và sử dụng bộ phận cánh tay cổ tay quá sức.

Khi bị viêm khớp khuỷu tay người bệnh thường có cảm giác đau nhức ở phía ngoài khớp khuỷu tay, cầm nắm khó khăn; khi quay cánh tay, co duỗi khớp cổ tay thấy đau lan truyền xuống dưới; phía bên ngoài khớp khuỷu tay, xương cổ tay có những điểm đau, sưng tấy. Nếu thấy sắc xanh là gân bị tổn thương; sắc tía là huyết ứ đọng. Khi mới bị thương thì hơi sưng, nếu bị nặng hơn thì người bệnh có cảm giác đau nhiều khi ấn vào da thịt, đó là bị thương nhiều. Trường hợp bệnh nặng sẽ sưng đau, khớp co duỗi khó.

Theo y học cổ truyền, nguyên nhân của viêm khớp khuỷu tay là do vận động quá mạnh hoặc cầm vật quá nặng hay bị ngã, kéo co, làm trở ngại sự vận hành của kinh khí; gân mạch khớp bị tổn thương.

Sau đây là một số bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh tổn thương nhẹ:

Bài 1:

Đỗ đen 100g, tô mộc 15g, kê huyết đằng 30g, gạo lứt 100g. Cách chế biến như sau: Đỗ đen, rửa sạch cho vào nồi, nước vừa phải đun sôi cho chín bỏ ra. Sau đó cho tô mộc, kê huyết đằng vào, đun sôi nhỏ lửa khoảng 40 phút rồi lọc bỏ bã lấy nước, cho đỗ đen và gạo lức (đã vo sạch) vào nồi, đổ thêm 1 lít nước, đun sôi rồi hạ nhỏ lửa nấu thành cháo, thêm đường đỏ tùy thích. Ăn nóng ngày 2 lần, ăn liền 6 ngày.

Bài 2:

Hoài sơn 40g, hoàng kỳ 29g, ý dĩ 10g, lá lách lợn 1 bộ, hành lá, gia vị vừa đủ: Cách chế biến như sau: ý dĩ rửa sạch ngâm nước cho nở, hoàng kì, hoài sơn rửa sạch để ráo. Lá lách lợn rửa sạch cắt miếng ướp gia vị và hành khoảng 15 phút. Sau đó cho ý dĩ, hoàng kì, hoài sơn, lá lách, vào nồi. Nước vừa đủ, đun sôi cho nhỏ lửa khi hoài sơn nở mềm là được. Cho các gia vị vừa ăn. Ăn trong ngày. Ăn liền 9 ngày.

Bài 3:

Gạo lứt 250g, củ từ tươi 100g, hồng táo 10 quả. Tất cả rửa sạch, cho vào nồi, thêm nước vừa đủ đun to lửa cho sôi rồi chuyển đun nhỏ lửa ninh nhừ thành cháo, ăn lúc nóng ngày 2 lần. Ăn liền 6 ngày.

Ngoài ra có thể áp dụng bài thuốc đắp ngoài như lá hẹ 20g, hành củ 20g, gừng 6g. Tất cả các vị rửa sạch, giã nhuyễn đắp chỗ đau ở khuỷu tay, băng chặt lại. Ngày thay thuốc 1 lần, đắp liền 5 ngày.

Nếu áp dụng các bài thuốc trên mà các triệu chứng không thuyên giảm cần đến cơ sở y tế để được khám và điều trị.

Lương y Hữu Đức

Những người bị viêm khớp mãn tính tăng dần dễ có nguy cơ cao bị máu vón cục trong tĩnh mạch trong vòng một thập niên sau khi được chẩn đoán mắc bệnh.

Nghiên cứu được công bố trên chuyên san của Hiệp hội Y học Mỹ, không chứng minh rằng viêm khớp mãn tính tăng dần, trực tiếp làm tăng nguy cơ bị máu vón cục. Tuy nhiên, nghiên cứu này cung cấp “bằng chứng mạnh mẽ rằng có một mối liên hệ giữa viêm khớp mãn tính tăng dần và máu vón cục”, theo trưởng nhóm nghiên cứu, tiến sĩ Marie Holmqvist thuộc Viện Karolinska ở Stockholm (Thụy Điển). Để rút ra kết luận trên, các chuyên gia khảo sát hơn 45.000 người ở Thụy Điển bị viêm khớp mãn tính tăng dần và 45.000 người khỏe mạnh từ năm 1997 đến 2010.

Giúp trẻ nhỏ vận động

Nhiều bậc cha mẹ giữ bé khư khư trong tay, bồng bế ôm ấp suốt ngày, không dám cho bé lăn lê bò lết dưới đất vì sợ dơ và vì nhiều lý do khác. Nhưng điều này sẽ dễ khiến bé kém khả năng vận động. Do đó, theo healthday.com, các chuyên gia thuộc Viện Dinh dưỡng Mỹ khuyên các bậc cha mẹ nên cho bé vận động nhiều vì sẽ giúp bé khỏe mạnh. Hãy dành thời gian mỗi ngày để chơi các trò chơi vận động với bé, chẳng hạn như trò chơi ú òa; trên sàn nhà sạch, cho bé chơi, bò tới lui, khám phá môi trường xung quanh; thường xuyên cho bé chơi với các bạn cùng lứa tuổi; chọn các hoạt động, trò chơi khuyến khích bé vận động tay chân hợp lý.

Ngủ đủ giấc giảm nguy cơ tiểu đường ở thiếu niên

Ngủ đủ giấc có thể giúp giảm nguy cơ bị bệnh tiểu đường ở thanh thiếu niên, đồng thời giúp cải thiện tình trạng kháng insulin. “Kháng insulin ở mức độ cao có thể dẫn đến bệnh tiểu đường. Chúng tôi thấy rằng ở các thanh thiếu niên thường ngủ 6 giờ mỗi đêm nếu có được thêm một giờ để ngủ, tình trạng kháng insulin ở họ sẽ được cải thiện 9%”, trưởng nhóm nghiên cứu Karen Matthews thuộc Đại học Pittsburgh (Mỹ) nói. Để có kết luận trên, các chuyên gia theo dõi thời gian ngủ và mức độ kháng insulin ở 245 học sinh trung học khỏe mạnh.

Không chỉ người già mới mắc các bệnh lý về khớp do thoái hóa, mà nhiều thanh niên cũng bị viêm khớp cấp tính bởi lý do quan hệ tình dục không an toàn.

Bỗng dưng... sưng khớp

Sau lần đầu tiên “cá độ” với bạn quan hệ với một gái bán hoa, Dũng thấy “chuyện ấy” cũng bình thường, không đáng sợ như mọi người nghĩ. Tuy nhiên sau đó một tuần, cậu bỗng dưng có biểu hiện viêm khớp cấp tính. Các khớp gối, cổ tay, cổ chân của Dũng đều sưng đỏ, nóng ran rất khó chịu, thậm chí không cầm được bút viết. Khi đến bệnh viện khám, cậu mới hoảng hồn vì thủ phạm tấn công các khớp, gây bệnh viêm khớp cấp tính là vi khuẩn lậu.

Theo TS Đào Hùng Hạnh, chuyên gia xương khớp, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, rất nhiều thanh niên khi bị sưng tấy khớp đi khám mới ngỡ ngàng biết vi khuẩn lậu lây qua đường tình dục gây ra bệnh khớp (chiếm 30-50% trường hợp nhiễm lậu).

Không dễ nhận biết

TS Hạnh cho biết, viêm khớp do vi khuẩn lậu thường xuất hiện sau vài ngày đến vài tuần có quan hệ tình dục với người bị mắc lậu. Bệnh nhân có biểu hiện viêm khớp cấp tính, viêm một hoặc vài khớp với đầy đủ các triệu chứng như khớp sưng nóng đỏ, đau rõ rệt, hạn chế vận động khớp. Các khớp tổn thương thường là khớp lớn như khớp gối, cổ tay, cổ chân... Đôi khi người bệnh chỉ đau khớp thoáng qua hoặc viêm các điểm bám tận của gân vào các đầu xương (đau quanh gối, xương gót).

Thông thường, với các triệu chứng này bác sĩ rất dễ bỏ qua khả năng viêm khớp do khuẩn lậu. Vì thế, với những bác sĩ giàu kinh nghiệm, khi thấy bệnh nhân trẻ tuổi, chưa từng có tiền sử bị sưng đau khớp thì thường sẽ hỏi thêm về “tiền sử” đời sống tình dục của họ. Không ít người “giật mình” khi bỗng dưng bác sĩ hỏi mình có quan hệ tình dục, hành vi tình dục không an toàn trong thời gian gần đây không.

Thường khi đã “cởi mở” nói về chuyện tế nhị này thì nhiều bệnh nhân mới bắt đầu kể thêm các triệu chứng khác, ngoài biểu hiện viêm đau khớp. Như ở nam giới, biểu hiện nhiễm vi khuẩn lậu gây viêm nhiễm tại bộ phận sinh dục rất rõ ràng như có dịch dạng mủ trắng chảy ra từ miệng sáo của dương vật vào buổi sáng ngay sau khi ngủ dậy, hoặc khi bóp nhẹ vào dương vật sẽ thấy dịch chảy ra, kèm theo dấu hiệu đái buốt, đái rắt...

Ngược lại ở nữ giới, biểu hiện nhiễm vi khuẩn lậu lại thầm kín hơn, thậm chí nhiều người không rõ triệu chứng ở giai đoạn đầu. Nhiều người chỉ xuất hiện khí hư dạng mủ màu trắng hoặc vàng, có mùi hôi nên rất nhiều người chủ quan, tưởng viêm nhiễm thông thường nên tự mua thuốc đặt, rửa lá trầu không... một thời gian không đỡ mới đi khám.

Viêm khớp do lậu hoàn toàn có thể chữa khỏi mà không để lại di chứng gì tại khớp nếu được chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách. Ngược lại, sẽ có nguy cơ bị các di chứng tại khớp như di chứng huỷ khớp, dính khớp, nhiễm khuẩn huyết... là hoàn toàn có khả năng xảy ra. Vì thế, TS Hạnh khuyến cáo, những người có biểu hiện viêm khớp không nên giấu tiền sử “chuyện ấy” của mình khi đi khám.